Ζούμε σε μια εποχή όπου όλα κινούνται γρήγορα. Οι ρυθμοί είναι ασφυκτικοί, οι υποχρεώσεις πολλές, οι πληροφορίες ασταμάτητες. Αν μας ρωτούσε κανείς πώς νιώθουμε, οι περισσότεροι ίσως να δίναμε μια αυτόματη απάντηση: «Καλά», ίσως και «λίγο κουρασμένος». Όμως κάτω από την επιφάνεια, μέσα μας, υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος συναισθημάτων – φόβος, θυμός, ανασφάλεια, λύπη, χαρά, ευγνωμοσύνη. Πόσο συχνά τον παρατηρούμε; Και κυρίως: πόσο συνειδητά τον διαχειριζόμαστε;
Η διαχείριση των συναισθημάτων δεν είναι πολυτέλεια. Είναι αναγκαιότητα. Είναι η εσωτερική τέχνη του να αναγνωρίζεις τι νιώθεις, να το αποδέχεσαι χωρίς ντροπή ή άρνηση, και να επιλέγεις πώς θα δράσεις – όχι εν θερμώ, αλλά με επίγνωση και σεβασμό, τόσο προς τον εαυτό σου όσο και προς τους άλλους.
Γιατί η αλήθεια είναι μία: όλα τα συναισθήματα είναι θεμιτά. Δεν υπάρχουν «καλά» και «κακά» συναισθήματα. Υπάρχουν ευχάριστα και δυσάρεστα, αλλά όλα μας λένε κάτι. Ο φόβος, για παράδειγμα, μας προειδοποιεί. Ο θυμός μας δείχνει ότι νιώσαμε αδικημένοι. Η λύπη μας συνδέει με την απώλεια και την ανάγκη για φροντίδα. Το πρόβλημα αρχίζει όταν τα συναισθήματα αυτά μένουν απωθημένα ή – ακόμη χειρότερα – εκρήγνυνται χωρίς φρένο.
Πολλοί από εμάς μεγαλώσαμε με την ιδέα ότι πρέπει να κρύβουμε ό,τι νιώθουμε. Ιδίως τα «αρνητικά» συναισθήματα – μην κλαις, μην θυμώνεις, μην δείχνεις αδυναμία. Ωστόσο, η αδυναμία δεν βρίσκεται στο να νιώθεις. Αντίθετα, η δύναμη βρίσκεται στο να μπορείς να σταθείς μέσα στο συναίσθημα, να το κατανοήσεις και να το διαχειριστείς.
Η λεγόμενη συναισθηματική νοημοσύνη είναι αυτό ακριβώς: η ικανότητα να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα μας, να τα κατανοούμε, να τα εκφράζουμε με τρόπο υγιή και να τα χρησιμοποιούμε ως οδηγό στις σχέσεις και στις αποφάσεις μας. Δεν είναι κάτι που «έχεις ή δεν έχεις». Είναι δεξιότητα. Μαθαίνεται. Καλλιεργείται.
Πώς ξεκινά αυτή η καλλιέργεια; Με απλές, καθημερινές πράξεις.
Με το να σταματήσουμε για ένα λεπτό και να αναρωτηθούμε: «Τι πραγματικά νιώθω αυτή τη στιγμή;»
Με το να δώσουμε χώρο στον εαυτό μας να ξεσπάσει με υγιή τρόπο – με λόγια, με γραφή, με κίνηση, με δημιουργία.
Με το να μιλήσουμε σε έναν φίλο, έναν ειδικό, ή απλώς στον εαυτό μας, με καλοσύνη.
Με το να δώσουμε όνομα σε αυτό που νιώθουμε – γιατί το συναίσθημα που κατονομάζεται, χάνει μέρος της δύναμής του να μας ελέγχει.
Η διαχείριση των συναισθημάτων δεν είναι καταπίεση. Δεν είναι να σφίγγεις τα δόντια και να προχωράς λες και τίποτα δεν συμβαίνει. Είναι να γνωρίζεις τι σε πληγώνει, τι σε πονάει, τι σε θυμώνει, και να το μετατρέπεις σε ενέργεια που δεν καταστρέφει, αλλά χτίζει. Που δεν απομακρύνει, αλλά φέρνει κοντά.
Φανταστείτε έναν κόσμο όπου τα παιδιά μεγαλώνουν μαθαίνοντας να λένε «νιώθω θυμό γιατί…», «νιώθω λύπη επειδή…», «νιώθω χαρά όταν…». Έναν κόσμο όπου οι ενήλικες έχουν το θάρρος να είναι ειλικρινείς με τα συναισθήματα τους, χωρίς φόβο, χωρίς ενοχή. Πόσες συγκρούσεις θα αποφεύγονταν; Πόσες σχέσεις θα ήταν πιο ουσιαστικές; Πόση εσωτερική γαλήνη θα είχαμε;
Η διαχείριση των συναισθημάτων είναι μια ήσυχη δύναμη. Δεν κάνει θόρυβο, αλλά μεταμορφώνει. Μας κάνει καλύτερους ανθρώπους, πιο ειλικρινείς, πιο αληθινούς. Μας δίνει την επιλογή – να μην αντιδρούμε αυτόματα, αλλά συνειδητά. Να μην πληγώνουμε, αλλά να επικοινωνούμε. Να μη βουλιάζουμε, αλλά να στεκόμαστε στα πόδια μας, ακόμα και όταν μέσα μας φυσάει.
Σε έναν κόσμο που μας εκπαιδεύει να είμαστε αποδοτικοί, ανταγωνιστικοί και πάντα απασχολημένοι, ας θυμηθούμε ότι είμαστε, πάνω απ’ όλα, άνθρωποι. Και ότι το να νιώθουμε – βαθιά, καθαρά, συνειδητά – δεν είναι αδυναμία. Είναι η μεγαλύτερη μας δύναμη.
Η διαχείριση των συναισθημάτων δεν είναι πολυτέλεια. Είναι αναγκαιότητα. Είναι η εσωτερική τέχνη του να αναγνωρίζεις τι νιώθεις, να το αποδέχεσαι χωρίς ντροπή ή άρνηση, και να επιλέγεις πώς θα δράσεις – όχι εν θερμώ, αλλά με επίγνωση και σεβασμό, τόσο προς τον εαυτό σου όσο και προς τους άλλους.
Γιατί η αλήθεια είναι μία: όλα τα συναισθήματα είναι θεμιτά. Δεν υπάρχουν «καλά» και «κακά» συναισθήματα. Υπάρχουν ευχάριστα και δυσάρεστα, αλλά όλα μας λένε κάτι. Ο φόβος, για παράδειγμα, μας προειδοποιεί. Ο θυμός μας δείχνει ότι νιώσαμε αδικημένοι. Η λύπη μας συνδέει με την απώλεια και την ανάγκη για φροντίδα. Το πρόβλημα αρχίζει όταν τα συναισθήματα αυτά μένουν απωθημένα ή – ακόμη χειρότερα – εκρήγνυνται χωρίς φρένο.
Πολλοί από εμάς μεγαλώσαμε με την ιδέα ότι πρέπει να κρύβουμε ό,τι νιώθουμε. Ιδίως τα «αρνητικά» συναισθήματα – μην κλαις, μην θυμώνεις, μην δείχνεις αδυναμία. Ωστόσο, η αδυναμία δεν βρίσκεται στο να νιώθεις. Αντίθετα, η δύναμη βρίσκεται στο να μπορείς να σταθείς μέσα στο συναίσθημα, να το κατανοήσεις και να το διαχειριστείς.
Η λεγόμενη συναισθηματική νοημοσύνη είναι αυτό ακριβώς: η ικανότητα να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα μας, να τα κατανοούμε, να τα εκφράζουμε με τρόπο υγιή και να τα χρησιμοποιούμε ως οδηγό στις σχέσεις και στις αποφάσεις μας. Δεν είναι κάτι που «έχεις ή δεν έχεις». Είναι δεξιότητα. Μαθαίνεται. Καλλιεργείται.
Πώς ξεκινά αυτή η καλλιέργεια; Με απλές, καθημερινές πράξεις.
Με το να σταματήσουμε για ένα λεπτό και να αναρωτηθούμε: «Τι πραγματικά νιώθω αυτή τη στιγμή;»
Με το να δώσουμε χώρο στον εαυτό μας να ξεσπάσει με υγιή τρόπο – με λόγια, με γραφή, με κίνηση, με δημιουργία.
Με το να μιλήσουμε σε έναν φίλο, έναν ειδικό, ή απλώς στον εαυτό μας, με καλοσύνη.
Με το να δώσουμε όνομα σε αυτό που νιώθουμε – γιατί το συναίσθημα που κατονομάζεται, χάνει μέρος της δύναμής του να μας ελέγχει.
Η διαχείριση των συναισθημάτων δεν είναι καταπίεση. Δεν είναι να σφίγγεις τα δόντια και να προχωράς λες και τίποτα δεν συμβαίνει. Είναι να γνωρίζεις τι σε πληγώνει, τι σε πονάει, τι σε θυμώνει, και να το μετατρέπεις σε ενέργεια που δεν καταστρέφει, αλλά χτίζει. Που δεν απομακρύνει, αλλά φέρνει κοντά.
Φανταστείτε έναν κόσμο όπου τα παιδιά μεγαλώνουν μαθαίνοντας να λένε «νιώθω θυμό γιατί…», «νιώθω λύπη επειδή…», «νιώθω χαρά όταν…». Έναν κόσμο όπου οι ενήλικες έχουν το θάρρος να είναι ειλικρινείς με τα συναισθήματα τους, χωρίς φόβο, χωρίς ενοχή. Πόσες συγκρούσεις θα αποφεύγονταν; Πόσες σχέσεις θα ήταν πιο ουσιαστικές; Πόση εσωτερική γαλήνη θα είχαμε;
Η διαχείριση των συναισθημάτων είναι μια ήσυχη δύναμη. Δεν κάνει θόρυβο, αλλά μεταμορφώνει. Μας κάνει καλύτερους ανθρώπους, πιο ειλικρινείς, πιο αληθινούς. Μας δίνει την επιλογή – να μην αντιδρούμε αυτόματα, αλλά συνειδητά. Να μην πληγώνουμε, αλλά να επικοινωνούμε. Να μη βουλιάζουμε, αλλά να στεκόμαστε στα πόδια μας, ακόμα και όταν μέσα μας φυσάει.
Σε έναν κόσμο που μας εκπαιδεύει να είμαστε αποδοτικοί, ανταγωνιστικοί και πάντα απασχολημένοι, ας θυμηθούμε ότι είμαστε, πάνω απ’ όλα, άνθρωποι. Και ότι το να νιώθουμε – βαθιά, καθαρά, συνειδητά – δεν είναι αδυναμία. Είναι η μεγαλύτερη μας δύναμη.
Βογιατζάκη Δέσποινα
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου