Ένα παιδί μετράει ... τις οθόνες

Τα παιδιά γνωρίζουν πως να χειρίζονται τις ηλεκτρονικές συσκευές καλύτερα και από έναν ενήλικα. Smartphones, κονσόλες και tablets, συσκευές που τα παιδιά αρχίζουν να εξοικειώνονται μαζί τους από πολύ μικρά. Τα παιδιά ανακαλύπτουν, μαθαίνουν και αποδέχονται πράγματα, συμπεριφορές και συνήθειες που βλέπουν να γίνονται συνεχώς γύρω τους, από τους ενήλικες, από το οικογενειακό τους περιβάλλον.

Από τα πρώτα λεπτά της ζωής τους, γύρω τους, υπάρχουν ενήλικες με την οθόνη του κινητού μπροστά από το πρόσωπο τους για  να απαθανατίσουν όλες τις στιγμές τους σε φωτογραφίες και βίντεο. Η πρώτη φωτογραφία που γεννήθηκε/ έκανε μπάνιο/ έφαγε, στην αγκαλιά των γονιών/παππούδων και όλων των μελών από οικογένεια και φίλους.

Αυτό φυσικά έχει ως συνέπεια τα σημερινά παιδιά να μεγαλώνουν όχι μόνο γνωρίζοντας πως να χρησιμοποιούν την τεχνολογία στην καθημερινότητα τους, αλλά πως η κατοχή και συνεχόμενη χρήση αυτών των συσκευών είναι απόλυτα λογική και αναγκαία για τη ζωή τους.

Στη σύγχρονη εποχή που ζούμε τα παιδιά οφείλουν να γνωρίζουν και να χρησιμοποιούν αυτές τις συσκευές. Δεν γίνεται διαφορετικά. Η τεχνολογία και η εξέλιξη της, βρίσκεται παντού γύρω μας. Είναι υποχρεωτικό εργαλείο ως μέσω εκπαίδευσης και εργασίας.

Οι εποχές αλλάζουν, εξελίσσονται και διαμορφώνουν διαφορετικές ανάγκες και συνήθειες. Φανταστείτε στη δεκαετία του ΄80 ή του ΄90 ένα παιδί να μην γνώριζε πως να παίξει στην αλάνα με τα υπόλοιπα παιδιά της γειτονιάς, ή να μην είχε διαβάσει κόμικς ή να μην έκανε συλλογή με κόλλες  αλληλογραφίας κλπ. Η ζωή και οι συνήθειες μας διαμορφώνεται ανάλογα με την εξέλιξη της κάθε γενιάς, φέρνοντας θετικά και αρνητικά στοιχεία.

Τα παιδιά χρησιμοποιώντας όλα αυτά τα νέα gadgets, μαθαίνουν νέα πράγματα, εντάσσονται στον κόσμο της τεχνολογίας όπου θα τους είναι πιο εύκολο στα επόμενα χρόνια της ζωής τους οι σχολικές και επαγγελματικές εργασίες όπου χρειάζεται η χρήση της τεχνολογίας. Επίσης, μαθαίνουν να εκφράζονται και να επικοινωνούν όπως ορίζει η σύγχρονη εποχή. Μαθαίνουν να είναι αυτόνομα και να ψάχνουν την πληροφορία. Τέλος, είναι ο πιο άμεσος τρόπος επικοινωνίας με φίλους, συμμαθητές και μέλη της οικογένειας που βρίσκονται μακριά.

Οικεία εικόνα για όλους μας, ένα παιδί για να μπορέσει να φάει το φαγητό του ή να καθίσει φρόνιμα στην καρέκλα του εστιατορίου που βρίσκονται με οικογένεια και φίλους, ο γονέας να τοποθετεί την οθόνη του κινητού ή του tablet μπροστά από το παιδί ώστε να παρακολουθεί παιδικά ή οτιδήποτε άλλο που να μπορεί να το κρατάει σε ηρεμία... Το πρόβλημα του παρόντος λύθηκε και επετεύχθη το ζητούμενο, το παιδί αδρανοποιήθηκε και μηχανικά έφαγε το φαγητό του. Στην πραγματικότητα και στο έμμεσο μέλλον ποιον στόχο υλοποιήσαμε, τι είναι αυτό που καταφέραμε?

Η χρήση της οθόνης, των social media και γενικότερα της τεχνολογίας είναι αναπόφευκτη, παρ' όλα αυτά χρειάζεται μέτρο, έλεγχο και να θυμόμαστε τον κανόνα “3-6-9-12” για τις οθόνες. Όχι τηλεόραση πριν από τα 3 χρόνια, όχι παιχνίδια σε κονσόλα πριν από τα 6, καθόλου internet πριν από τα 9 χρόνια (λίγο δύσκολο στη σύγχρονη εποχή), και καθόλου μέσα κοινωνικής δικτύωσης πριν από τα 12.

Τα παιδιά που μαθαίνουν την οθόνη πριν από τα 3 τους έτη, δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν, μαθαίνουν σε γρήγορες εναλλαγές εικόνας και να ακούν έντονους θορύβους. Επίσης, τα παιχνίδια σε κονσόλες από παιδιά κάτω των 6 χρόνων, χωρίς γονική επίβλεψη, προκαλούν ανεξέλεγκτη χρήση, χάνοντας την αίσθηση του χρόνου. Η ίδια λογική αναφέρεται και για τη χρήση internet και μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Σε αυτές τις πλατφόρμες είναι πολύ πιο επικίνδυνο το παιδί να δει ακατάλληλες εικόνες ή να μιλήσει με ακατάλληλα άτομα, πέφτοντας θύμα cyber bullying.

Όπως και για τους ενήλικες έτσι και για τα παιδιά η υπερβολική χρήση των social media ενισχύει τη διαδικτυακή επικοινωνία αλλά δεν βοηθάει στην εξέλιξη της διαπροσωπικής επικοινωνίας! Οι ειδικοί, μέσω ερευνών που συνεχώς πραγματοποιούνται, αναφέρουν πως ένα παιδί που ασχολείται πολλές ώρες μέσα στην ημέρα με την οθόνη κινδυνεύει να έχει φτωχότερη εγκεφαλική ανάπτυξη σε σύγκριση με ένα παιδί που παίζει στην παιδική χαρά με άλλα παιδιά. Ο εγκέφαλος διεγείρεται από την ανάγνωση ενός βιβλίου ή την ακρόαση μιας ιστορίας, βοηθάει στην ποιότητα του ύπνου ακόμα και της φαντασίας. Κάτι που η υπερβολική χρήση της οθόνης κρατάει σε καταστολή.

Τέλος, έρευνες έχουν δείξει πως η υπερβολική χρήση της οθόνης δημιουργεί παιδία παχύσαρκα, με προβλήματα συμπεριφοράς και μειωμένες σχολικές επιδόσεις. Καθώς τα χρόνια περνούν, τα παιδιά που χρησιμοποιούν ανεξέλεγκτα τις οθόνες μπαίνουν σιγά σιγά στον κόσμο της εφηβείας. Εκτός από τα θέματα που έχουν να αντιμετωπίσουν ως έφηβοι, θα πρέπει να μάθουν να διαχειρίζονται και τα κακώς κείμενα μιας παιδικής ηλικίας που πέρασε σε μια καρέκλα, μπροστά σε μια οθόνη...

 

 

Βογιατζάκη Δέσποινα